Teams worden vanuit een hoger management voortdurend geprikkeld met nieuwe opdrachten en targets. Dat is niet verkeerd. Het voldoen aan nieuwe opdrachten kan zeker de professionele bekwaamheid in een team stimuleren. Het is wel een beperkte ingang. Het zijn impulsen die van buiten komen. Met als risico dat er een zekere onverschilligheid ontstaat. Een onderlinge sfeer van: daar gaan we weer. Of dat er een ontmoediging optreedt, omdat er al weer nieuwe opdrachten komen, terwijl de oude nog niet goed verwerkt zijn tot een anders handelen dan voorheen.
Er is ook een innerlijke kracht in een team. Een team is als een lichaam. Het wil groeien, vanuit zichzelf. De sleutel voor groei is samenwerking. Het is de moeite waard van een team een talenten elftal te maken.
Hoe doe je dat?
1. Door een team als volwaardige eenheid te zien.
Dit klinkt als een open deur, maar is het niet. Mij valt op dat teams vaak gezien worden als uitvoerende, bijna mechanische units. Jaarlijks krijgt het team zijn kpi’s en wordt er gekeken of die gehaald zijn. Jaarlijks krijgen de teamleden hun beoordeling vinkjes met soms een verbeter aanwijzing. Teams worden in allerlei veranderprocessen uitgebreid, ingekrompen, samengevoegd, afgeschaft alsof het objecten zijn. Terwijl je een team ook kan zien als een kostbaar lichaam. Als een verzameling unieke talenten die met elkaar een ongekende slagvaardigheid kunnen ontwikkelen. Als je zo kijkt, wordt het de moeite waard om te investeren in de ontwikkeling van een team. Om een team te zien als een prima elftal dat nog veel beter kan worden.
2. Door de teamleider als ‘coach on the job’ te zien
Als het om ontwikkeling gaat zien we van oudsher een scheiding in werelden. Je hebt de wereld van productie, van teams als werkunit. En je hebt de wereld van leren en ontwikkelen, die zich laat zien als een ware industrie van trainingen en cursussen. Trainingen waar teamleden meestal individueel naar toe gestuurd worden. Die scheiding en individualisering zijn jammer. Want een team is een natuurlijke eenheid. Er wordt samen aan een klus gewerkt. En in dat streven valt er samen enorm veel te leren. Professionals leren het beste en het meeste on the job. Wil dit principe uit de verf komen, dan vraagt dat een teamleider die zichzelf ontwikkelt tot coach on the job. En dat vraagt weer een manager die zijn of haar teamleider tot coaching aanzet.
3. Door meer eigenaarschap bij teamleden neer te leggen.
Hier ligt een super sleutel. Talenten van professionals gedijen bij speelruimte, niet bij kort houden. Met de beste bedoelingen worden in werkprocessen steeds gedetailleerder protocollen en werkschema’s gemaakt. Het gevolg is dat mensen daaraan gaan voldoen, dat ze binnen de lijntjes blijven. Terwijl iedere werksituatie nieuw is. Ook al zit er veel routine in, het is iedere keer nieuw. Een andere klant, een onverwachte storing, een anders dan anders doet zich voortdurend voor. Ons talent is tuk op dergelijke uitdagingen. Er zit een grenzeloos creatief oplossend vermogen in ons talent. Als het niet linksom gaat, dan rechtsom. Dat natuurlijke vermogen zou enorm bevorderd worden door aan teamleden, of aan groepjes echt eigenaarschap te geven. Maak iemand 100% verantwoordelijk voor iets en die iemand haalt alles uit zijn eigen kast om te realiseren wat is afgesproken. Vanuit eigenaarschap wordt als vanzelf samenwerking en onderlinge hulp gezocht en geboden.
4. Door een vernieuwend gezamenlijk doel te kiezen.
Ieder team zou zich kunnen richten op twee basale doelen. Enerzijds is er de lopende business. Daar geldt het streven naar een optimale prestatie en het voortdurend verbeteren van het onderlinge samenspel. Anderzijds is ieder team in ontwikkeling. Alles beweegt. De klant, des markt, het eigen bedrijf, de samenleving als geheel. Een team is altijd toe aan een vernieuwende stap. Dit natuurlijke gegeven kan proactief ingezet worden. Het is beter niet te wachten tot de wal het schip keert, tot het veranderen uit gedwongen noodzaak van buiten. Het is stimulerend om als team zelf een gewenste vernieuwing te kiezen. Liefst een punt dat als een plus meeloopt in de bestaande jaarcyclus of budgetcyclus. Samen gaan voor het realiseren van een echte vernieuwing roept het beste op in de talenten van alle teamleden. Het schept een soort vermenigvuldigende kracht: het resultaat streven van het doel, komt in wisselwerking met het natuurlijke leren dat eigen is aan ieders talent. Voor het realiseren van deze unieke dynamiek tussen leren en presteren hebben wij bij Talent ON het vlamtraject ontwikkeld. Al doende leert een team een beter elftal te worden, zonder naar een aparte cursus te hoeven.