Wat talentgedreven werken betekent voor diegene die aan een team leidinggeeft.
Twee jaar geleden zat ik wat te googlen en ontdekte in een onderzoek van het CBS dat er 1.000.000 leidinggevenden zijn in Nederland. Eén miljoen! Ik heb het niet verder nagezocht maar vermoed dat er geen enkele andere beroepsgroep is met zoveel impact. Want in allerlei medewerkerstevredenheidsonderzoeken, white papers van consultancybedrijven en wetenschappelijke publicaties komt steeds de grote invloed naar voren die de direct leidinggevende heeft op het werkplezier en de prestaties. Dat begrijp ik wel: diegene die leiding geeft aan jouw team bepaalt letterlijk de ruimte. Wat doet hij of zij met de instructies van boven? Dát is relevant voor de medewerker. Welke sfeer weet hij te scheppen? Heel relevant. Hoe verdeelt hij de taken? Welke kansen biedt hij voor groei en ontwikkeling? Allemaal belangrijke vragen waar een teamlid natuurlijk in de eerste plaats zelf een grote rol in speelt maar die, vanuit zijn perspectief, door de houding van de team-leider van ‘meewind’ of ‘tegenwind’ worden voorzien. Fietsen kan altijd, maar met wind mee is fijner.
In een Talentbedrijf is ieders talent de basis van samenwerken en organiseren. En het team de plaats waar dat in concreto gebeurt. Wat betekent zo talentgedreven werken voor diegene die aan een team leidinggeeft?
Ontplooiing
Het kortste antwoord: richt je op ontplooiing in plaats van beheersing. Leidinggeven is een zo veel mooiere rol dan controleren of iemand zijn uren wel maakt, het geven van instructies en het bewaken van het geld. Juist omdat het een rol is met impact –want je hebt ‘macht’-, is het een uitgelezen postie om goed te doen voor de teamleden. Het beste uit ieder persoonlijk te halen en het beste uit de samenwerking. Dat is absoluut niet tegengesteld aan het boeken van concrete resultaten. Juist ieders natuurlijke bekwaamheid en ieders natuurlijke drang om te groeien, zijn hét aanknopingspunt voor prestatie. Je hoeft mensen niet te motiveren, je hoeft alleen hun motivatie slim aan te wenden voor een teamdoel. En omgekeerd werkt het ook: wie samen toewerkt naar een uitdagend, concreet teamresultaat, dwingt op een inspirerende manier ontwikkeling af. Op het eind, als je samen de klus geklaard hebt en misschien een paar moeilijkheden overwonnen, is er diepe voldoening.
Regisseur
We hebben lang gezocht naar een goed woord voor deze rol. De baas, dat is toch een tikje te dominant voor deze tijd. Leidinggevende, dat is een tikje te saai. Coach, ja dat ben je wel maar er zijn al zoveel coaches en de focus op resultaat ontbreekt in dit woord. We zijn uitgekomen op regisseur. Volgens Wikipedia iemand die ‘de creatieve supervisie voert over uitvoerende kunst’. Prachtig, met het woord creatief erin, supervisie, uitvoering en ook nog kunst. Elk talent is uniek, is een kunstenaar. Dat begrepen wij meteen.
In concreto houdt de regisseur van een talentteam zich met drie zaken bezig. Waar in een doorsnee team 1+1 = 2 geldt voor de samenwerking, bereikt een talentteam meer.
• Werk verdelen. 1+1 = 2,4. Je verdeelt het werk slim op basis van waar iemand als vanzelf goed in is. Zijn talent. Dit is veel dynamischer dan functies of zelfs rollen. Zo kun je iemand met het talent ‘onderwijzer’ een keer vragen de presentatie te maken voor een nieuw product. Dat hoeft niet per se de verkoper of marketeer te zijn.
• Elkaar helpen. 1+1 = 3. Inhoudelijke talenttips zijn goud waard. De talenteigenaar schudt ze moeiteloos uit zijn mouw terwijl het voor de ander een klein godsgeschenk is. Juist dat –vanzelfsprekend voor de een, volkomen nieuw voor de ander- is wat talent tenslotte is. Daarom heb je geen inhoudelijke deskundigheid nodig voor een talenttip. Het is je natuurlijke manier van kijken naar ‘any problem’. Ik bel wel eens Peter, mijn collega met het talent ‘op het goede spoor zetten’, voor een tip over de volgende stap in een talenttraject bij een team dat hij verder totaal niet kent.
• Elkaar coachen. 1+1 = 4 en meer. Iemand ziet zijn eigen gedrag soms niet, en heeft zeker niet altijd door wat het effect ervan is. De bijzonderheid van zijn talent ontgaat hem zelf. Een compliment doet dan wonderen. Aan de andere kant: iemand die vol passie –in zijn eigen ogen dan toch- de hele tijd aan het woord blijft, kun je wijzen op zijn draak ‘doordraven’. Directe feedback, dat is al heel vaak aangetoond, helpt enorm om te groeien. Het is echter ook een beetje spannend. Vandaar dat de eenvoudige taal van talent en draak zo helpt.
Zelfsturing
De teamleider –laten we zo iedereen die leidinggeeft aan een team maar even noemen- regisseert dit driedubbele spel in zijn team. Geeft het goede voorbeeld en wakkert aan dat het team gaat vlammen. En daarmee is hijzelf een paradox: want hij leidt ertoe dat iedereen beter zichzelf kan besturen. Dat het team zelfsturend is. Een geweldig vooruitzicht –en soms nu al de beste oplossing. Maar tegen die 1.000.000 leidinggevenden die er nog zijn, zou ik willen zeggen: maak iets moois van je rol.